गणेशपुजनात वापरण्यात येणार्‍या २१ पत्री आणि त्यांचे औषधी उपयोग...
गणेशपुजनात वापरण्यात येणार्‍या २१ पत्री आणि त्यांचे औषधी उपयोग...
१. मधुमालती (Hiptage benghalensis)
औषधी उपयोग: पानांचा वापर जखम, सूज, कुष्ठरोग, कफ, संधिवात यावर करतात.
२. माका (Eclipta Alba)
औषधी उपयोग: यकृताची सूज, कावीळ, मूळव्याध, सांधेदुखी व त्वचेचे जुनाट आजार यावर माका उपयुक्त. केसांच्या आरोग्यासाठी याचे तेल उपयुक्त.
३. बेल Aegle Marmelos
औषधी उपयोग: बेलफळ अतिसार, आतड्यांचे विवकार यावर गुणकारी. पानांचा रस मधुमेहावर उपयुक्त.
४. दुर्वा (Cynodon Dactylon)
बुद्धीवर्धक , शक्तीवर्धन , थडं गुणाच्या आहेत. दुर्वाच्या रसाने, लेपनाने त्वचेचा दाह कमी होतो. आम्लपित्तावरही दुर्वाचा रस उपयुक्त. डोळ्यांचे विकार, सर्दी-खोकला यावर गुणकारी.
५. बोर (Zizyphus Mauritiana)
फळे, बिया, पाने, खोड हे सर्व भाग औषधी. कफ, पित्त, ताप, त्वचारोग, अतिसार यावर उपयुक्त.
६. धोतरा (Datura metel)
त्वचारोग, डोळ्यांचे विकार, मूळव्याध, मूतखडा यावर गुणकारी
७. तुळस (Ocimum sanctum)
सर्दी-खोकल्यासाठी पानांचा काढा गुणकारी. अपचन, ढेकर, पोटदुखी, कानदुखी यावरही पानांचा रस उपयुक्त.
८. आघाडा (Achyranthes aspera)
मूळव्याध, पोटाचे विकार, अतिसार, बद्धकोष्ठ यावर उपयुक्त
९. शमी (Prosopis cineraria)
दाहशामक. दमा, ब्रॉन्कायिटस, कुष्ठरोग, अतिसार, जुलाब यावर गुणकारी.
१०. केवडा किंवा डोरली/रानवांगे
केवडा (Pandanus odoratissimus)
पाने व फुले औषधी. डोकेदुखी, पोटदुखी, जखमा यावर उपयुक्त
डोरली/रानवांगे (Solanum indicum)
कफ, सर्दी, दम्यावर गुणकारी, पानाचा रस पोटदुखीवर उपयुक्त. याच्या मुळांचा वापर दशमुळारीष्टात केला जातो.
११. कण्हेर (Nerium indicum)
तेल विंचवाच्या चावण्यावर उपयुक्त. मूळव्याध, सूज यावर उपयुक्त
१२. आपटा (Bauhinia racemosa)
साल, पाने, शेंगा आणि बिया औषधी. पित्त आणि कफदोषांवर गुणकारी व दाहशामक. खोडाच्या सालीचा लेप जखमा व सूज यावर लावतात.
१३. रूई, मंदार (Calotropis gigantea)
कुष्ठरोग, कफ, पोटाचे विकार यावर गुणकारी. न्युमोनिआ, सायनसला, सूज येणे, दमा या विकारांमध्ये उपयुक्त.
१४. अजुर्न सादडा (Terminalia arjuna)
जखम भरून येण्यास सालीचा काढा उपयुक्त, ह्रदयाच्या शिथिलतेवर खोडाची साल अत्यंत गुणकारी, मोडलेले हाड सांधण्यास सालीचा वापर करतात. कानदुखीवर पानांचा ताजा रस कानात घालतात.
१५. विष्णुक्रांत (Evolvulus alsinoides)
अल्सर, कावीळ, मधुमेहावर उपयुक्त
१६. डाळींब (Punica granatum)
खोकल्यावर फळाची साल उपयुक्त, तोंडात धरून चघळल्यास खोकला बरा होतो.
१७. देवदार (Cedrus deodara)
डोकेदुखी, अंगदुखी, सर्दी, चर्मरोग, पोटदुखी यावर उपयुक्त.
१८. मरवा (Origanum marjorana)
चर्मरोग, पोटदुखी यावर गुणकारी.
१९. निर्गुडी किंवा पिंपळ
निर्गुडी (Vitex negundo )
सजू , संधीवात, डोकेदुखी यावर याची पाने अतिशय गुणकारी.
पिंपळ (Ficus religiosa)
खोडाची साल त्वचाविकार व अल्सरवर उपयुक्त. पाने तोतरेपणा, तोंड येणे यावर उपयुक्त.
२०. जाई (Jasminum grandiflorum)
मूळ व फु ले आयुर्वेद,यूनानी औषधांमध्ये वापरतात. पित्त, तोंड येणे, त्वचारोग यावर गुणकारी
२१. अगस्ती, हादगा (Sesbania grandiflora)
ताप, सर्दी, खोकला, डोके दुखीवर गुणकारी
टिप्पण्या
टिप्पणी पोस्ट करा